Werken, winkelen en uitgaan
Een belangrijk deel van de economische productie in Amsterdam vindt plaats in bedrijfs- en kantoorpanden. Het aantal arbeidsplaatsen in Amsterdam is de afgelopen tien jaar met bijna 100.000 gegroeid. Van 537.100 in 2010 tot ca. 650.000 begin 2020. Deze extreem snelle toename zal naar verwachting de komende jaren afvlakken. Meer dan de helft van de werknemers komt van buiten Amsterdam. Met de omgevingsvisie wil Amsterdam ruimte bieden voor ten minste 150.000 nieuwe arbeidsplaatsen in 2050. Daarnaast vragen ook uitgaan en winkelen om ruimte. Hiervoor vervult Amsterdam een belangrijke rol voor de wijde omgeving en zelfs heel Nederland. Horeca en winkelen zijn ook onderdeel van de toeristische aantrekkelijkheid.
Grote Opgaven
Metropoolvorming – Economie, en met name werkgelegenheid, houdt zich niet aan gemeentegrenzen. Dit vraagt om een blik die verder reikt dan de eigen gemeentegrenzen. In welk deel van de metropool past welk soort bedrijvigheid en wat zijn de de randvoorwaarden die daarbij horen, zoals bereikbaarheid? De laatste jaren groeide de werkgelegenheid in Amsterdam en aan de zuidwestkant van Amsterdam veel sterker dan in rest van de metropool. De inzet is om deze groei meer te spreiden, bijvoorbeeld om daarmee de rest van de agglomeratie en de regiokernen te versterken. We zullen met de metropoolregio onderzoeken wat daar voor nodig is.
Vestigingsvoorkeuren – De kenniseconomie gedijt op locaties in de nabijheid van stedelijke voorzieningen, met goede openbaar vervoer- en fietsbereikbaarheid. Concentratie rond openbaar vervoerknooppunten, vooral treinstations, garandeert een goed bereikbaarheid van banen voor werknemers uit de metropool en daarbuiten. De opgave is om voldoende van dit soort locaties te blijven aanbieden. Daarbij is stedelijke kwaliteit, met voorzieningen en levendige openbare ruimten, een voorwaarde. En daarbij dient er recht te worden gedaan aan de voortdurend veranderende behoefte naar type kantoor.
Verdringing – Bedrijventerreinen kennen doorgaans een extensiever ruimtegebruik dan andere delen van de stad en huurprijzen voor bedrijfsruimtes zijn lager dan die van andere functies zoals kantoren en winkelruimte. Door de huidige groei van de stad en de grootschalige transformatie van bedrijventerreinen komen deze werklocaties steeds meer onder druk te staan. De laatste tijd worden bedrijventerreinen aantrekkelijk voor kapitaalkrachtiger functies (er wordt meer omzet behaald per m² ruimte). Dit leidt tot opdrijving van de bedrijfsruimteprijzen en tot verdringing van minder kapitaalkrachtige activiteiten zoals maakindustrie, stadsverzorgende bedrijven en logistiek. Veel van deze bedrijfsfuncties zijn echter nodig voor het functioneren van de stad. Amsterdam wil betaalbare plekken in de stad blijven bieden aan productieve bedrijven. Vergelijkbare opgaven spelen in sommige buurten voor het goedkopere aanbod in winkels en horeca.
Vernieuwing – De transitie naar een circulaire economie vraagt om speciale aandacht. De komende jaren verwachten we scherp te krijgen wat voor bedrijven we kunnen verwachten en welke ruimteclaims dat met zich meebrengt. Amsterdam wil in iedere geval voorbereid zijn en voldoende plekken met milieuruimte reserveren. Datacenters vormen ook een aanzienlijke opgave voor de toekomst. De digitalisering van de maatschappij en de daarmee samenhangende verwerking van data vraagt om een navenante infrastructuur. Datacenters leiden daarnaast tot een aanzienlijke toename van de vraag naar energie. De uitrol van 5G zal dit nog eens versterken. Voor horeca en winkels schuilt de opgave in het snel kunnen inspelen op de veranderende behoeften van de consument. Dit zal een effect hebben op de leefomgeving in de stad. Verdere ontwikkeling van e-commerce en behoefte aan funshopping betekenen een verdere transformatieopgave voor onze winkelstraten en buurt- en wijkcentra.