Duurzame stad
Een duurzame en circulaire stad is een stad die zo min mogelijk CO2 uitstoot, zoveel mogelijk gebruik maakt van lokale en duurzame bronnen en geen afval produceert. De stad is voorbereid op de gevolgen van klimaatveranderingen: hitte, droogte, wateroverlast, overstromingen. Wat zijn de consequenties voor de fysieke leefomgeving?
Duurzaam
Het Amsterdamse klimaatbeleid staat beschreven in de routekaart Klimaatneutraal en bestaat in hoofdlijnen uit de volgende elementen:
- bij de gebouwde omgeving een verschuiving van aardgas naar duurzame warmte en elektriciteit. In 2040 moet Amsterdam aardgasvrij zijn;
- bij mobiliteit een verschuiving van fossiele brandstoffen naar elektriciteit en invoering milieuzones;
- bij industrie wordt de nationale trend gevolgd. De met wind op zee opgewekte elektriciteit komt aan land in het havengebied. Daarmee heeft de haven een unieke kans om een duurzame batterij voor stad en regio te worden. De industrie, het Afval Energie Bedrijf (AEB) voorop, zet daarnaast in op CO2-opslag en CO2-hergebruik;
- opwekking van duurzame energie voor elektriciteit (wind en zon) en warmte (geothermie, restwarmte van bijvoorbeeld datacentra, warmte-koudeopslagen verschillende vormen van aquathermie).
De elektriciteits- en warmte infrastructuur moet worden aangepast aan de toenemende elektriciteitsvraag én bovenstaande opgave.
Circulair
De doelstellingen van de strategie ‘Amsterdam Circulair 2020-2025’ zijn: 50% minder nieuwe grondstoffen in 2030 en volledige circulariteit in 2050. Er wordt ingezet op vier waardeketens:
- voedsel en organische reststromen
- consumptiegoederen
- gebouwde omgeving
- branches
De gemeente heeft een circulaire monitor ontwikkeld met data over materiaalstromen die Amsterdam binnenkomen, hier blijven en de stad – meestal als afval – weer verlaten. Het havengebied biedt ruimte voor circulaire economie op industriële schaal, zowel chemisch als mechanisch.
De gemeente neemt zelf concrete stappen. Alle nieuwe ontwerpen bij gebiedsontwikkelingen, openbare ruimte en ondergrond in Amsterdam zijn vanaf 2022 gebaseerd op circulaire criteria. Bouwen in hout – als alternatief voor beton – zal een grote vlucht nemen.
Klimaatadaptatie
Klimaatveranderingen zullen doorzetten, en Amsterdam zal zich moeten aanpassen aan het veranderende klimaat. Amsterdam zet in op vier hoofdthema’s:
- Wateroverlast. Het aantal extreme regenbuien neemt toe. De regenwaterknelpuntenkaart laat zien op welke plekken in Amsterdam dat tot schade leidt en waar maatregelen moeten worden genomen.
- Overstromingen. Het gevaar voor overstromingen vanuit de rivieren of de Noordzee neemt toe. Maatregelen worden genomen op nationaal en lokaal niveau. Voorbeelden van dat laatste zijn het handhaven van secundaire keringen, het creëren van ruimte voor de opvang van water, en het instellen van evacuatieroutes en shelters.
- Droogte. Toenemende droogte kan schade veroorzaken aan groen en funderingen. Een oplossing hier tegen is bijvoorbeeld de bouw van blauw-groene daken. Data over weer, water, daken en gebruik worden hier slim gecombineerd, zodat water op wijkniveau op basis van de weersvoorspellingen kan worden vastgehouden of geloosd.
- Hittestress. Hittestress kan leiden tot gezondheidsschade. Het kan worden voorkomen door maatregelen zoals verkoelende luchtstromen, vergroenen van de openbare ruimte en gebouwen en creëren van schaduw.