Mobiliteitsplan Amsterdam Visie 2050

Door Fred Triep, namens de Vereniging Te Voet, afdeling Noord-Holland

Er wordt nagedacht hoe Amsterdam er over dertig jaar moet gaan uitzien. Er verschenen schetsen voor de wijken Noord, Zuidoost en Nieuw West. In een toekomstvisie voor 2050 moeten we ook kijken naar de mobiliteit. De metropool Amsterdam gaat de komende jaren uitgroeien tot een stad met een miljoen of meer inwoners. Door de beperkte ruimte in de gemeente, zal het aandeel van hoogbouw in de stad toenemen. Dat maakt het gebruik van de auto in de stad moeilijk, zeker in het oude historische centrum. In de komende jaren zal dus meer aandacht moeten worden geschonken aan langzaam verkeer (voetgangers, fietsers, enz.) en openbaar vervoer.

Amsterdam is een stad met een groot historisch centrum. Een groot deel van dat centrum, de grachtengordel, is ook een Unesco monument. Het centrum is niet geschikt voor grootschalig auto- en vrachtautoverkeer. Om de leefbaarheid van het stad te vergroten moet de stad beter te bewandelen en te befietsen worden.

Auto’s en met name vrachtauto’s beschadigen ook de kostbare infrastructuur van kades langs de grachten. Ze maken de genietbaarheid van het centrum ook kleiner. In deze notitie wil ik niet bepleiten dat het centrum helemaal autovrij wordt: bedrijven en ook privé personen moeten door de stad kunnen bewegen. Maar ik denk dat we de mogelijkheden van de wandelaars en fietsen moeten vergroten.

Wandel/fietsroutes

Om de mogelijkheden voor de wandelaars en fietsers te vergroten, wil ik een aantal routes in de stad voorstellen, waar zij voorrang hebben op het andere verkeer. Deze routes moeten ook genoeg ruimte bieden voor fietsers en wandelaars. De wandelinfrastructuur moet daarbij zodanig zijn, dat twee wandelaars gemakkelijk naast elkaar kunnen lopen. Om deze infrastructuur te realiseren, zullen parkeerplaatsen op sommige grachten moeten verdwijnen. De volgende routes stel ik voor:

a. Een wandel/fietspromenade langs een kant van een van de grachten, bijvoorbeeld de buitenkant van de Keizersgracht. Door de parkeerplaatsen hier te verwijderen kan een ruime wandelpromenade gemaakt worden. Wandelaars en fietsers zouden voorrang kunnen krijgen op de vele zijgrachten en straten, met uitzondering van de drukke in verkeersradialen Rozengracht, Vijzelstraat en Weesperstraat. Mogelijk zou de gracht aan de promenadekant met 1 meter versmald kunnen worden (als dat het historische grachtenbeeld niet zou beschadigen), zodat de promenade ruim opgezet kan worden. De promenade zou aan de oostkant van de Amstel door kunnen lopen langs de Nieuwe- Keizersgracht.

b. De binnenring (Marnixstraat-Weteringsschans-Sarphatistraat) zou ook zo veel mogelijk voor de wandelaars en fietsers beschikbaar moeten zijn. Dat gebeurt nu al, deze ring wordt nu ook als OV-fiets- en wandelstraat ingericht. Deze ring zou via Czaar Peterstraat en IJ-boulevard gesloten kunnen worden.

c. Radialen in het centrum de stad uit, die aansluiten op groene gebieden (zoals parken). De volgende radialen zouden nog meer voor wandelaars en fietsers geschikt kunnen worden gemaakt, door opheffing van parkeerplekken langs die grachten.

Brouwersgracht- Haarlemmerplein- Westerpark- en via de Bretten naar Spaarnwoude

De noordelijk kant van de Brouwersgracht zou dan vrij gemaakt moeten worden van parkeerplaatsen. De oversteek via Marnixstraat en Haarlemmerplein zou door wandelaars en fietsers gemakkelijk gemaakt moeten worden, zodat men snel door kan gaan.

2. Bloemgracht- Jan van Galenstraat- Rijpgracht- Erasmusgracht.

Ook bij Bloemgracht zou bij voorkeur de noordelijke kant van de gracht vrij gemaakt worden van parkeerplekken. Helaas zijn de Markthallen nu een barriere tussen de Bloemgracht en de Rijpgracht. Mogelijk is deze te slechten door een fiets/wandelstructuur dwars door dit gebied te maken.

3. Leidsegracht- Vondelpark

De wandel/fietsroute zou hier langs de westkant van de Leidsegracht gemaakt kunnen worden door de parkeerplaatsen daar op te heffen. De route zou via een parkeervrije Leidsekade en het Leidsebosje naar het Vondelpark kunnen lopen.

4. Spiegelstraat- Stadhouderskade – Hobbemakade- Beatrixpark- Buitenveldert.

Tussen Beatrixpark en Buitenveldert ligt nog een barrière in de vorm van de A10 (zie ook verder). Een tunnel/viaduct voor het langzaam verkeer is dan nodig.

Auto’s in het centrum

Het centrum moet ook bereikbaar blijven voor auto’s, zowel voor privé personen als voor bedrijven. Door de voorgestelde instelling van de wandel/fiets routes zullen parkeerplaatsen langs de grachten verdwijnen. Mogelijk kunnen buiten de oude stad garages gebouwd worden, waar bewoners en bedrijfseigenaren hun auto kunnen parkeren. Deze garages zouden in de Singelgracht langs de verkeerader Nassaukade-Stadhouderskade- Mauritskade gerealiseerd kunnen worden. Bevoorrading van bedrijven en winkels moet mogelijk blijven. Een ideale oplossing zou zijn als de bevoorrading door kleine bestelbusjes zou plaatsvinden. Dan wordt de kwetsbare infrastructuur langs de grachten ook minder belast. Dat betekent mogelijk wel veel meer verkeer met van kleine bestelbusjes. Misschien zouden elektrische vrachtauto’s van maximaal 8 meter in de stad toegestaan kunnen worden tot 10.00 uur s’ morgens. Overslag van vrachtauto’s naar bestelbusjes zou op overlaadpunten aan de buitenkant van de Singelgracht moeten plaatsvinden.

Wandel/fiets barrières buiten het centrum

Om vanuit het centrum of de buitenwijken naar buiten te lopen of fietsen, moet men vaak om barrières van spoorwegen, snelwegen of kanalen heen. Deze barrières zouden zo veel mogelijk geslecht moeten worden door viaducten en bruggen. De volgende barrières zijn er onder andere in Amsterdam:

Amsterdam Rijnkanaal (2), tussen de Nesciofietsbrug en S 114, ongeveer 3,5 km.
De ringweg tussen Beethovenstraat en Europaboulevard , ongeveer 1,1 km.
De rivier de Gaasp, tussen de S 113 en Driemond, ongeveer 3,8 km.
De Haarlemmertrekvaart tussen Australiëhavenwegen en Halfweg, 3,5 km.
Ringvaart Haarlemmermeer (1), tussen de brug naar Lijnden en de molen van Sloten, ongeveer 2,2 km.
Ringvaart Haarlemmermeer (2), tussen de brug van Sloten en die van de oude Haagse Weg, ongeveer 1,4 km.
De Schinkel tussen de Zeilstraat en de sluisjes bij het IJsbaanpad, ongeveer 1,5 km.
De Weespertrekvaart tussen Spaklerweg en de Duivendrechtse brug, ongeveer 1,8 km.
Ommetjes in de wijken buiten het centrum

De pandemie van 2020 en de daarop afgekondigde lock down heeft duidelijk gemaakt dat ommetjes in een woonwijk belangrijk zijn. Bewoners moeten zich gemakkelijk kunnen ontspannen vanuit hun woonhuis. Daarbij kunnen parken en volkstuinen gebruikt worden om aangename rondjes van 2 tot 8 km mogelijk te maken.